sühan-edebiyat

nermin tenekeci

 

 

İstasyon Özel Sayısı

Yıl: 3, Sayı: 15, Temmuz-Ağustos 2006

Hep­si için söy­le­ne­bil­se de ki­mi ke­li­me­ler-kav­ram­lar var ki söz­lük an­lam­la­rı­nın çok öte­sin­de bir çağ­rı­şım zen­gin­li­ği­ne sa­hip­ler. Bun­lar­dan bi­ri de İs­tas­yon. Ya­pı­şık ikiz­ler mi­sa­li taş­ra mef­hu­mu ile bir­bi­rin­den ayı­ra­ma­dı­ğı­mız is­tas­yon­lar, do­la­yı­sıy­la tren­ler, iki ay­lık ede­bi­yat der­gi­si Sü­han’ın 15. sa­yı­sı­nın dos­ya ko­nu­su. Bağ­la­mı­na gö­re, mer­kez (iç)-taş­ra (dış) bağ­lan­tı­sı (ço­ğun ça­tış­ma­sı), bu bağ­lan­tı­nın iç­ten dı­şa mı, dış­tan içe mi ku­rul­du­ğu, or­yan­ta­list mi yok­sa yer­li özel­lik­ler mi ta­şı­dı­ğı gi­bi epey­ce ha­cim­li so­ru­lar­la ve sos­yo­lo­jik bul­gu­lar­la gün­de­me ta­şı­nan taş­ra, ede­bi­ya­tı­mız­da çeş­ni­si da­ha bol bir ye­re sa­hip; el­bet­te is­tas­yon­la­rıy­la bir­lik­te:

“Ka­lın İs­tas­yo­nu: Ka­lın İs­tas­yo­nu mü­dü­rü Ha­san Ka­la­ba­lık / Ka­lın İs­tas­yo­nu ha­re­ket me­mu­ru Ha­san Ka­la­ba­lık / Ka­lın İs­tas­yo­nu gi­şe me­mu­ru Ha­san Ka­la­ba­lık / Bir ak­şam me­mur­la­rı­nı / Ak­şam ye­me­ği­ne ça­ğır­dı. / Ye­nil­di içil­di geç va­kit­le­re ka­dar / Hi­kâ­ye­ler an­la­tıl­dı. / Ka­lın is­tas­yo­nu mü­dü­rü­nün evin­de / O ge­ce ya­tı­ya ka­lın­dı.” (Öz­de­mir Asaf.)

R. Ha­lit Ka­ray, R. Nu­ri Gün­te­kin, M. Şev­ket Esen­dal gi­bi isim­le­rin ya­nı sı­ra, çok ge­ri­le­re git­mez­sek, Oğuz Atay’ın De­mir­yo­lu Hi­kâ­ye­ci­le­ri, Mus­ta­fa Kut­lu’nun Uzun Hi­kâ­ye­si ve di­ğer hi­kâ­ye­le­ri, is­tas­yon­la­rıy­la ilk el­de ak­lı­mı­za ge­len­ler. Ör­nek­le­rin ara­sın­da met­ro­po­lü taş­ra­ya ta­şı­yan­lar ka­dar, epey­dir kad­raj­dan çı­kan taş­ra­yı, ma­hal­le­le­ri, ıs­sız­lı­ğı, gur­bet­li­ği, yi­ti­ri­len­le­ri, ka­lan­la­rı, ça­tış­ma­la­rı ile göz­le gö­rü­lür, el­le tu­tu­lur bir çer­çe­ve­ye sığ­dı­ran­lar da az de­ğil.

Sü­han der­gi­si de, A.Tu­ran Al­kan, M. Önal Men­gü­şoğ­lu, Tu­ran Ka­ra­taş, Meh­met Ay­cı, Hü­se­yin Akın, Nu­ret­tin Dur­man, Ni­hat Dağ­lı, Asım Gül­te­kin, Adem Tu­ran, Bün­ya­min K., Hü­se­yin Ka­ya, İd­ris Ekin­ci, Hü­se­yin Ka­ra­ca­lar, Et­hem Ba­ran, Mü­nir Çak­mak, Ha­lim Şa­fak, Mus­ta­fa Oğuz ve di­ğer ya­zar­la­rın tren ve is­tas­yon­lar üze­ri­ne yaz­dık­la­rın­dan olu­şan özel sa­yı­sıy­la bu ker­va­na ka­tı­lı­yor; dün­ya­yı da ge­lip ge­çi­ci bir is­tas­yon var­sa­ya­rak.

Hü­se­yin Ka­ya yö­ne­ti­min­de Si­vas’ta çı­kan, da­ha ön­ce­ki sa­yı­la­rın­da ‘Oyun­cak’ ve ‘Yen­ge’ özel sa­yı­la­rı ya­yım­la­yan, 16. sa­yı­sı­nı da ‘De­de’ özel sa­yı­sı ola­rak çı­kar­ma­yı plan­la­yan der­gi bü­yük id­dia­lar ta­şı­mı­yor: “Ço­rak top­rak­la­rın bu­ruk yüz­lü in­san­la­rı ol­du­ğu­mu­zu unut­ma­dan, soy­ta­rı­lı­ğın, uka­la­lı­ğın ve ede­bi­yat maf­ya­sı­nın ça­na­ğı­na ya­naş­ma­dan söy­le­me­ye ve tut­ma­ya ça­lı­şa­ca­ğız ‘söz’ümü­zü. Bir şey­le­ri de­ğiş­tir­me ga­ye­sin­de ve gay­re­tin­de de­ği­liz. Baş­ka­la­rı­nın dün­ya­la­rı biz­den çok uzak­ta… Baş­ka­la­rı adı­na kay­gı­lar ta­şı­mı­yo­ruz. Biz; baş­ka­la­rı­na, yal­nız­ca ‘baş­ka­la­rı’ ola­rak ba­kı­yo­ruz.” 

Kaynak:

Ekim, 2006

Anlayış Dergisi